SORU VE CEVAPLARI

1. Gözün yapısını ve bölümlerini açıklayınız.   cevap için tıklayınız.

2. Görme olayını açıklayınız ve video dikkatlice izleyerek yorumlayınız. cevap için tıklayınız.   tıklayınız.

3. Göz hastalıklarında tanı ve tedavi yöntemleri nelerdir? açıklayınız..  tıklayınız.

4.Gözün cerrahi hastalıklarında hemşirelik bakımını anlatınız. tıklayınız.

soru cevap

ARKADAŞLAR YARINDAN İTİBAREN SORULAR YAYINLAMAYA BAŞLAYACAĞIM. BİLGİNİZ OLSUN GÖRÜŞMEK ÜZERE :)

GÖZ HASTALIKLARI DEVAM

1. KONJONKTİVA HASTALIKLARI

• Konjonktivitler: Konjonktiva ince, saydam mükoz bir membrandır. Epitel ve stroma olmak üzere iki tabakadan oluşur. Konjonktivanın iltihaplanmasına konjonktivit adı verilir. Akut ya da kronik olabilir. 

NEDENLERİ

1. Mekanik ve şimik sebepler, yabancı cisim, toz, duman, güneş yanığı, sıcak, rüzgâr, kapak anomalileri, aşırı yorgunluk 
2. Alerji, ilaçlara karşı aşırı duyarlılık, bahar nezlesi, yaşlılarda yeterince gözyaşı salgısının olmayışı 
3.  Bakteriyel, viral ve klamidyal infeksiyonlar

Konjonktivitleri genel olarak dört ana grupta toplamak mümkündür:

1. Enfeksiyöz konjonktivitler: Bakteriyel (%70), viral, klamidyal 
2. Alerjik konjonktivitler 
3. Otoimmün konjonktivitler
4. Kimyasal konjonktivitler 

Konjonktivitte genel tedavi ve hemşirelik bakımında şu noktalar oldukça önemlidir:  

• Hastaya tedavi konusunda bilgi verilir
• Hastalığın nedenine göre tedavi esastır. 
• Antibakteriel ilaçlar lokal ve sistemik olarak kullanılabilir. 
• İnfeksiyöz konjonktivitlerde gözün bakterilere karşı direncini azaltacağı için kortikosteroidler verilmez. 
• Sıcak kompresler, göz damlaları, göz irigasyonu ve merhemler uygulanabilir. 
• Travmayı önlemek amacıyla hastanın gözünü kaşımaması ve ovuşturmaması söylenir. 
• Loş, havalandırılmış, temiz bir odada istirahati sağlanır. 
• Tek göz konjonktivit ise (mikrobik olanlarda) diğer gözü koruma amaçlı steril spançla kapatmak gerekir. 
• Hasta ellerini sık yıkaması, ilaçlarını düzenli ve uygun şekilde kullanması ve hastalığın seyri hakkında bilgilendirilmelidir. 

Yukarıdaki videoda konjonktivit nasıl tedavi edilir? sorusunun cevabını gördük. Aşağıdaki videoda ise konjonktiviti olan hastalar neye dikkat edebileceği anlatılmıştır.

Kirpik dibi iltihabı neden olur?

GÖZ HASTALIKLARI

1. GÖZ KAPAK HASTALIKLARI

• Blefarit : Blefaron latincede göz kapağı anlamına gelir. Blefarit göz kapağının iltihabi bir hastalığıdır. Her iki cinsiyette, her yaşta görülebilir ve oldukça yaygındır. Kuru kepeklenme şekline seboreik blefarit, infekte olursa ülseröz blefarit denir.

Blefarit hastalığı, anatomik ve klinik özellikleri açısından ön ve arka blefarit olarak ikiye ayrılır.

*Ön blefaritte göz kapağının özellikle dış kenarı, kirpik dipleri etkilenir. Ön blefarit, bakterilerin aşırı miktarda çoğalmasına veya derinin yağlı, kepekli olmasına bağlıdır. 

*Arka blefarit ise kapağın göze değen arka kısmını etkiler.

BLEFARİTİN BELİRTİLERİ

Blefarit;

•  her iki gözde batma, yanma hissi, kızarıklık, sulanma, kaşıntı, çapaklanma gibi yakınmalar,
• Göz kapaklarında kızarma, şişlik, kirpiklerde düzensizlik, yapışıklık ve dökülme, çapaklanma,
• Blefarit tanısı göz muayenesi ile konur. Özellikle yaşlılarda kirpiklerde içe dönme, göze batma ve dökülme gibi sorunlar gelişebilir.

➦Göz kapağı kenarlarının düzenli temizlenmesi ve bakımı tedavinin temelidir. Hastalar göz kapağı bakımını uzun süre uygulamalıdır. Seboreik blefaritte ülser bulunmaz, dökülen kirpikler tekrar çıkar. 

➦Tedavide sabah akşam göz kapakları ılık su ve pamukla içerden dışarı doğru temizlenip doktor istemine uygun antiseptik merhem sürülür. 

➦Antibiyotikli göz merhemleri veya damlaları günde birkaç defa göze uygulanmalıdır. Ülseröz blefaritte kirpik kökleri kısmen bozularak dökülür ve yeniden çıkmaz veya farklı yönde çıkarak konjunktiva ve korneaya sürtünüp iritasyona sebep olabilir.bakınız.

• Pitozis: Gözün üst kapağının düşüklüğüdür. Konjenital olabilir. Bunlarda düz bakışta, pupilla kapakla örtülüyorsa erken ameliyat gereklidir. Bu gibi hâllerde gözün kullanılamamasına bağlı ambliyopi (göz tembelliği) meydana gelir. Pupilla açık ise ameliyat okul yaşına kadar bekletilir. 

pitozis ameliıyatı

• Blefarospazm (Göz Kapaği Spazmı) : i herhangi bir anormal göz kırpıştırması ya da göz kapağı tiki ya da seğirmesidir.
• Şalazyon (Chalazion): Göz kapaklarında pek çok yağ bezi vardır. Bu bezlerin kanal ağızları kirpik diplerine açılır. Bu kanal ağızlarından birisi tıkanınca geride yağ birikir. Bu kist şeklindeki birikime “şalazyon” adı verilir. Göz kapağında elle hissedilen, yaklaşık fındık büyüklüğünde kabarıklık görülür.

*Tedavide ilk aşamada enfeksiyonu önlemek için antibiyotikli damlalar kullanılır. Sıcak pansuman uygulanır. Kortizonlu göz ilaçları denenir, sonuç alınamazsa cerrahi girişim gerekir. 

• Arpacik (Hordeolum): Göz kapaklarında ileri derecede kırmızılık, ağrı ve şişlik ile karekterize bir apsedir. İlgili bezlerin lümeninde cerahat oluşmuştur. Etkeni stafilakokus aureustur.
  

1. Tedavide el hijyenine dikkat edilir.
2. Göze günde 3-4 kez sıcak kompres uygulaması yapılır.
3. Antibiyotikli merhem veya damlalar uygulanır.
4. Gözün kapatılması, sekresyonun birikmesine ve infeksiyonun yayılmasına neden olacağından tavsiye edilmez. Tozlu ortamlardan kaçınılmalıdır. 
5. Abse kendiliğinden açılmazsa uç kısmına küçük bir insizyon yapılarak drene edilir. 
6. Hemşire hastaya, sıcak kompresin nasıl ve neden yapıldığı, ilaçlarını düzenli kullanması gerekliliği ve hijyene dikkat etmenin önemi konusunda bilgi verilmelidir.

2. GÖZYAŞI SİSTEM HASTALIKLARI

• Gözyaşının Hiposekresyonu (Kuru Göz Sendromu): Gözyaşı yetersizliğine veya aşırı buharlaşmaya bağlı olarak gelişen, interpalpebral oküler yüzeyde hasara ve oküler rahatsızlık semptomlarına neden olan gözyaşı film bozukluğu olarak tanımlanır.

* Gözyaşı bezlerinin sekresyonlarının azalmasından dejeneratif hastalıklar sorumludur. Gözde yanma, ağrı ve kaşıntı olur. Gözyaşı bezi yaralanmaları, tümörlerinde seröz sekresyon azalır. Gözde kuruluk "Schirmer testi" ile tespit edilir. Korneanın bir göz doktoru tarafından incelenmesi de kuruluk hakkında bilgi verecektir.

* Gözlerdeki kuruluk için yapay gözyaşı ve göz damlaları kullanılabilir. 

* Semptomlar hafif ve orta dereceli olgularda, yanma, batma ve kuruluk hissinden (kseroftalmi) ibarettir. İlerlemiş dönemlerde ise bu semptomlara görme bozuklukları da eklenebilir. Korneada epitel erozyonları, ülserler, keratinizasyon gibi yapısal değişiklikler saptanabilir. 

• Gözyaşının Hipersekresyonu: Gözyaşının normalden fazla salgılanmasıdır. Refleksler, psişik etkenler, keratit, ön üveit (Göz küresinin damar ve pigmentten zengin orta tabakası olan uvea tabakasının iltihabına üveit denir. Ön üveitte inflamasyon odağı iris, siliyer cisim olup iritis ve iridosiklit olarak da isimlendirilir.) ve bazı ilaçların uygulanması nedeniyle olabilir. Tedavi nedene yöneliktir.
• Dakriyosistitler: Gözyaşı kesesi ve nazolakrimal kanalın inflamasyonudur. Nazolakrimal kanalın tıkanmasıyla ortaya çıkar.

**Akut dakriyosistitlerde gözyaşı kesesi bölgesinde, şişlik, ağrı ve hassasiyet vardır. Tedavide sıcak ıslak kompres uygulanır. Sistemik veya lokal antibiyotik verilir.

**Kronik dakrisistitlerde genellikle gözün yaşarması tek bulgudur. Kanalikülitler kronik bir hastalık olduğu için genellikle tıbbi tedavi yetersizdir, cerrahi tedavi (Dakriyosistorinostomi: Gözyaşı kanalının tıkalı olduğu durumlarda uygulanan, kesenin burun boşluğuna diranajını sağlayan ameliyat) uygulanır.

GÖZ BAKIMLARI

1.Göz pansumanı, serum fizyolojik  ve steril gazlı bez yardımı ile iç kantüsten dışa doğru öok bastırılmadan yapılmalıdır.

2. Göz damlası damlatılırken göz alt kapağı yavaşça aşağıya doğru çekilerek damlalığın ucunu değdirmeden üst taraftan damlatılmasına dikkat edilir.

3. Damla damlatılırken ve göz pansumanı yapılırken eller mutlaka iyice temizlenmelidir.

Gözün Cerrahi Hastalıklarında Tedavi ve Hemşirelik Bakımı

Ameliyat Öncesi (Preoperatif) Hemşirelik Bakımı 

• Hasta ile etkili iletişim kurulmalı, varsa hastanın endişeleri giderilmelidir. 
• Hastaya ameliyatı hakkında gerekli bilgiler verilmelidir. 
• ANT-TA takibi yapılmalı, varsa anormal durumda doktora haber verilmelidir.
• Hasta, ameliyat için hastaneye yatırıldığında genel durumu ve ameliyata karşı tepkisi izlenir. 
• Ameliyat gününden önceki gece hastanın dinlenmesi için doktor istemine göre sedatif verilebilir. 
• Ameliyat sonrasında olası bir enfeksiyon tehlikesini önlemek amacıyla doktor istemine göre göze antibiyotik uygulanabilir. 
• Hemşire, aseptik kurallara uymaya özen göstermelidir. 
• Ameliyat öncesindeki hazırlıkta baş ve yüz yıkanabilir, erkek hastaların traş olması sağlanır. 
• Hemşire hastaya psikolojik destek verir. 
• Hemşire hastaya kirpiklerinin kesilmesi gerekliliğini daha önceden anlatmalıdır. 
• Göz serum fizyolojik ile yıkanır. Kirpiklerin kesileceği makasa uygun yağlı bir pomad sürülerek kesilen kirpiklerin göze düşmesi önlenir. Düz, keskin, ince bir makas olası kazaları önlemek için yatay tutularak kirpikler kesilir.
• Hastanın yaş özellikleride dikkate alınarak kirpiklerinin tekrar uzayacağı açıklanır. 
• Ameliyattan önceki geceden itibaren hastanın aç kalması sağlanır. 
• Doktor istemine göre uygun görülen damlalar göze damlatılır ve göz steril spançla kapatılır. 
• Ameliyata gitmeden önce hastanın saçları toplanır. Hastaya bone takılır, gömlek giydirilir.
• Genel anestezi yapılacaksa hastanın takma dişleri çıkartılır.
• Lokal anestezi uygulanacak durumlarda hastaya başını oynatmaması konusunda eğitim verilir. 
• Hemşire, hastaya psikolojik destek verir ve premedikasyon yaparak ameliyathaneye gönderir.

Ameliyat Sonrası (Postoperatif) Hemşirelik Bakımı

• Hastanın sırtüstü veya ameliyat uygulanmayan tarafa yatması sağlanır, başının altına ince bir yastık konulabilir.
• ANT-TA takibi yapılır ve ağrı, bulantı, lokal veya genel anestezi türü kaydedilir. 
• Hastanın damar yolu kontrol edilir ve tedavi doktor istemine göre zamanında uygulanır.
• Hemşire, hastanın ani hareketlerden kaçınması gerektiğini daha önceden açıklamalıdır. 
• Göz içi basıncı artıracağı için hasta öksürmemeli, kusmamalı ve ıkınmamalıdır. Bunların önlenmesi için önceden tedbir alınmalıdır.
• Hasta kabız olmaması, el temizliği ve istirahat etmesi gerektiği konusunda eğitilmelidir.
• Hasta ameliyattan gelince hastanın yatak kenarlıkları kaldırılmalıdır.
• Hemşire, hastayla iletişime dikkat etmelidir. Hastanın görüş alanının kısıtlı olduğunu bakım verirken ve iletişim kurarken göz önüne almalıdır. 
• Aseptik kurallara dikkat edilmelidir. 

Göz Hastalıklarında Kullanılan Tanı Yöntemleri ve Hemşirenin Sorumlulukları

1. Hastanın Anamnezi: 

• Hastanın yaşı, mesleği, herhangi bir maddeye alerjisi olup olmadığı, ailede göz hastasının olup olmadığı (şaşılık, tümör, miyop, glokom vb.), 
• görme ile ilgili şikayetlerinin (görme bozukluğu, göz çevresinde ağrı, göz kuruluğu, sulanması gibi) varlığı, göze ilişkin şikayetleri, hastada diyabet, tiroit bezi hastalığı gibi bir hastalığın bulunup bulunmadığı araştırılır ve gözdeki şikayetle ilişkisi var mı dikkat edilir.
•  Travma geçirenlerde travmanın nasıl, ne zaman olduğu ve ne tür bir ilk yardım yapıldığı öğrenilir.

       2. Fizik muayene:

FFA CİHAZI

• Her iki göz muayene edilir. Gözün kırma kusuru varsa buna yönelik muayene yapılır.
• Yakın veya uzak görmeden hangisi bozuksa tespit edilir. Kırma kusuru varsa gözlük verilerek görme düzeltilir. Düzelmemişse diğer nedenler araştırılır. 
• Gözde, kanlanma, tümoral oluşumlar, göz küresinin öne doğru çıkması (eksoftalmus) gözün üst kapağının düşüklüğü (pitozis), göz kapaklarının kapanmaması, kaşların ve gözlerin simetrisi (şaşılık), göz bebeğinin büyüklüğü, küçüklüğü (miyozis, midriyazis), gözlerin hareket ve ışık uyumu (izokori, anizokori), tek ya da çift taraflı körlük gibi gibi durumlar görülebilir ve bu gibi durumlarda öncelikle fizik muayene yapılır. 
• Pupillalarda değişiklik varsa göz muayenesi sırasında ortaya çıkar.
• Göz içi basıncı ölçümü (tonometri) yapılır.
• Laboratuvar bulguları: Doktor istemine göre konjuktivadan kültür alınır.
• Klinik elektro fizyolojik testler, görme yollarını bir bütün olarak değerlendirmemizi sağlayan oftalmolojide ve nörooftalmoloji de önemli yere sahip olan testlerdir.
• Fundus flöresein anjiyografi (Retina kan akımının incelenmesi için geliştirilen retina hastalıklarının tanısında ve takibinde önemli bir tanı yöntemidir.).

Kornea muayene yöntemleri ise aşağıdaki gibidir :

1. Biomikroskopi: Kornea muayenesinde rutin uygulanan bir yöntemdir. Aynı anda 
2. aydınlatma ve büyütme özelliği vardır. Kornea tabakaları ve gözyaşı ayrıntılı incelenir.
4. Keratometri: Korneanın yarıçapının saptanmasında kullanılır.
5. Keratoskopi:Özellikle keratoplasti ve korneanın refraktif cerrahisinin planlanmasında kullanılır.
6. Pakimetri: Kornea kalınlığının belirlenmesinde kullanılır.
7. Speküler mikroskopi: Katarakt ve kornea cerrahisi için kullanılır.
8. Estesiyometri: Kornea duyarlığının ölçümünde kullanılır.
10. 
    

Pakimetri ölçümü

Pakimtri cihazı

,

Biomikroskop 

Görüntüler Beyinde Nasıl Oluşur?

• Görme olayı nasıl gerçekleşir ve beyinde nasıl oluşur? 
• Nasıl görüyoruz? 

• Dikkatlice izleyelim. 
• Daha sonra sorularla pekiştireceğiz.
•  İyi izlemeler  :)

GÖRME OLAYI

Çevremizdeki cisimlerden gelen ışınlar şeffaf korneadan, aköz humordan, lensten ve korpus vitreumdan geçtikten sonra retinaya varır. Retina tabakasının sarı noktası üzerine ters olarak düşen görüntü, görme siniri (N.opticus) aracılığı ile beynin görme alanına iletir. Beyinde görüntü düzeltilir ve cisimler düzgün olarak görünür. Böylece görme olayı gerçekleşir.

Görme olayının videosunu izlemek için lütfen tıklayınız.

Resim 2. Görme Olayı