GÖZ HASTALIKLARI

1. GÖZ KAPAK HASTALIKLARI

• Blefarit : Blefaron latincede göz kapağı anlamına gelir. Blefarit göz kapağının iltihabi bir hastalığıdır. Her iki cinsiyette, her yaşta görülebilir ve oldukça yaygındır. Kuru kepeklenme şekline seboreik blefarit, infekte olursa ülseröz blefarit denir.

Blefarit hastalığı, anatomik ve klinik özellikleri açısından ön ve arka blefarit olarak ikiye ayrılır.

*Ön blefaritte göz kapağının özellikle dış kenarı, kirpik dipleri etkilenir. Ön blefarit, bakterilerin aşırı miktarda çoğalmasına veya derinin yağlı, kepekli olmasına bağlıdır. 

*Arka blefarit ise kapağın göze değen arka kısmını etkiler.

BLEFARİTİN BELİRTİLERİ

Blefarit;

•  her iki gözde batma, yanma hissi, kızarıklık, sulanma, kaşıntı, çapaklanma gibi yakınmalar,
• Göz kapaklarında kızarma, şişlik, kirpiklerde düzensizlik, yapışıklık ve dökülme, çapaklanma,
• Blefarit tanısı göz muayenesi ile konur. Özellikle yaşlılarda kirpiklerde içe dönme, göze batma ve dökülme gibi sorunlar gelişebilir.

➦Göz kapağı kenarlarının düzenli temizlenmesi ve bakımı tedavinin temelidir. Hastalar göz kapağı bakımını uzun süre uygulamalıdır. Seboreik blefaritte ülser bulunmaz, dökülen kirpikler tekrar çıkar. 

➦Tedavide sabah akşam göz kapakları ılık su ve pamukla içerden dışarı doğru temizlenip doktor istemine uygun antiseptik merhem sürülür. 

➦Antibiyotikli göz merhemleri veya damlaları günde birkaç defa göze uygulanmalıdır. Ülseröz blefaritte kirpik kökleri kısmen bozularak dökülür ve yeniden çıkmaz veya farklı yönde çıkarak konjunktiva ve korneaya sürtünüp iritasyona sebep olabilir.bakınız.

• Pitozis: Gözün üst kapağının düşüklüğüdür. Konjenital olabilir. Bunlarda düz bakışta, pupilla kapakla örtülüyorsa erken ameliyat gereklidir. Bu gibi hâllerde gözün kullanılamamasına bağlı ambliyopi (göz tembelliği) meydana gelir. Pupilla açık ise ameliyat okul yaşına kadar bekletilir. 

pitozis ameliıyatı

• Blefarospazm (Göz Kapaği Spazmı) : i herhangi bir anormal göz kırpıştırması ya da göz kapağı tiki ya da seğirmesidir.
• Şalazyon (Chalazion): Göz kapaklarında pek çok yağ bezi vardır. Bu bezlerin kanal ağızları kirpik diplerine açılır. Bu kanal ağızlarından birisi tıkanınca geride yağ birikir. Bu kist şeklindeki birikime “şalazyon” adı verilir. Göz kapağında elle hissedilen, yaklaşık fındık büyüklüğünde kabarıklık görülür.

*Tedavide ilk aşamada enfeksiyonu önlemek için antibiyotikli damlalar kullanılır. Sıcak pansuman uygulanır. Kortizonlu göz ilaçları denenir, sonuç alınamazsa cerrahi girişim gerekir. 

• Arpacik (Hordeolum): Göz kapaklarında ileri derecede kırmızılık, ağrı ve şişlik ile karekterize bir apsedir. İlgili bezlerin lümeninde cerahat oluşmuştur. Etkeni stafilakokus aureustur.
  

1. Tedavide el hijyenine dikkat edilir.
2. Göze günde 3-4 kez sıcak kompres uygulaması yapılır.
3. Antibiyotikli merhem veya damlalar uygulanır.
4. Gözün kapatılması, sekresyonun birikmesine ve infeksiyonun yayılmasına neden olacağından tavsiye edilmez. Tozlu ortamlardan kaçınılmalıdır. 
5. Abse kendiliğinden açılmazsa uç kısmına küçük bir insizyon yapılarak drene edilir. 
6. Hemşire hastaya, sıcak kompresin nasıl ve neden yapıldığı, ilaçlarını düzenli kullanması gerekliliği ve hijyene dikkat etmenin önemi konusunda bilgi verilmelidir.

2. GÖZYAŞI SİSTEM HASTALIKLARI

• Gözyaşının Hiposekresyonu (Kuru Göz Sendromu): Gözyaşı yetersizliğine veya aşırı buharlaşmaya bağlı olarak gelişen, interpalpebral oküler yüzeyde hasara ve oküler rahatsızlık semptomlarına neden olan gözyaşı film bozukluğu olarak tanımlanır.

* Gözyaşı bezlerinin sekresyonlarının azalmasından dejeneratif hastalıklar sorumludur. Gözde yanma, ağrı ve kaşıntı olur. Gözyaşı bezi yaralanmaları, tümörlerinde seröz sekresyon azalır. Gözde kuruluk "Schirmer testi" ile tespit edilir. Korneanın bir göz doktoru tarafından incelenmesi de kuruluk hakkında bilgi verecektir.

* Gözlerdeki kuruluk için yapay gözyaşı ve göz damlaları kullanılabilir. 

* Semptomlar hafif ve orta dereceli olgularda, yanma, batma ve kuruluk hissinden (kseroftalmi) ibarettir. İlerlemiş dönemlerde ise bu semptomlara görme bozuklukları da eklenebilir. Korneada epitel erozyonları, ülserler, keratinizasyon gibi yapısal değişiklikler saptanabilir. 

• Gözyaşının Hipersekresyonu: Gözyaşının normalden fazla salgılanmasıdır. Refleksler, psişik etkenler, keratit, ön üveit (Göz küresinin damar ve pigmentten zengin orta tabakası olan uvea tabakasının iltihabına üveit denir. Ön üveitte inflamasyon odağı iris, siliyer cisim olup iritis ve iridosiklit olarak da isimlendirilir.) ve bazı ilaçların uygulanması nedeniyle olabilir. Tedavi nedene yöneliktir.
• Dakriyosistitler: Gözyaşı kesesi ve nazolakrimal kanalın inflamasyonudur. Nazolakrimal kanalın tıkanmasıyla ortaya çıkar.

**Akut dakriyosistitlerde gözyaşı kesesi bölgesinde, şişlik, ağrı ve hassasiyet vardır. Tedavide sıcak ıslak kompres uygulanır. Sistemik veya lokal antibiyotik verilir.

**Kronik dakrisistitlerde genellikle gözün yaşarması tek bulgudur. Kanalikülitler kronik bir hastalık olduğu için genellikle tıbbi tedavi yetersizdir, cerrahi tedavi (Dakriyosistorinostomi: Gözyaşı kanalının tıkalı olduğu durumlarda uygulanan, kesenin burun boşluğuna diranajını sağlayan ameliyat) uygulanır.